به ویدئویی از جناب آقای علیرضا شکوهیان، پژوهشگر دوره دکتری حقوق خصوصی دانشگاه شهید بهشتی با موضوع نحوه صدور کسب برای فعالیت صنفی در شبکه های اجتماعی توجه فرمایید.
بدون دریافت پروانه کسب، به هیچ وجه امکان فعالیت صنفی وجود نخواهد داشت. اگر شخصی بدون گرفتن پروانه به فعالیت بپردازد، طبق ماده (27) قانون نظام صنفی، فعالیت وی متوقف می شود. در اینجا تفاوتی ندارد که آن فعالیت از طریق فضای مجازی صورت گیرد یا فضای حقیقی. بنابراین، برای فعالیت صنفی در شبکه های اجتماعی و عرضه کالا و خدمات نیز باید پروانه کسب أخذ شود. اما باید به آیین نامه اجرایی مواد (2)، (12) و تبصره ماده (87) قانون نظام صنفی هم توجه کرد تا درک درستی در خصوص فعالیت صنفی در شبکه های اجتماعی و الزامات آن به دست آید.
تعریف کسب و کارهای مجازی:
اولین بند از اولین ماده آیین نامه فوق، به تعریف کسب وکار مجازی پرداخته است که بی ارتباط با فعالیت صنفی در شبکه های اجتماعی نیست. بر این اساس کسب و کار مجازی دارای ویژگی هایی است. راه اندازی و مدیریت آن می تواند تحت نظر شخص حقیقی یا حقوقی انجام شود. کالا و خدمات در این کسب و کار قابل ارائه اند. ارائه کالا یا خدمات می تواند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم باشد.
علاوه بر این:
همچنین، ممکن است این عرضه به صورت کلی یا جزئی به عمده فروشان، خرده فروشان و مصرف کنندگان باشد. عرضه محصولات از طریق ابزارهای ارتباط از راه دور مثل سایت یا اپلیکیشن انجام می شود.
نکته:
نکته بسیار مهمی که وجود دارد این است که آیین نامه، به سایت و اپلیکیشن صرفاً از باب نمونه اشاره کرده است. آنچه اهمیت دارد، استفاده از ابزارهای ارتباط از راه دور است. بنابراین، شبکه های اجتماعی هم مصداق ابزارهای ارتباط از راه دور محسوب شده و مشمول آیین نامه می شوند. با این مبنا فعالیت صنفی در شبکه های اجتماعی هم نیازمند اخذ مجوز است.
عدم امکان صدور پروانه کسب برای شبکه های اجتماعی:
همان طور که اشاره شد، فعالیت صنفی در شبکه های اجتماعی هم نیاز به مجوز دارند و مشمول آیین نامه فوق هستند. اما بر اساس رویه های جاری، امکان صدور پروانه کسب برای فعالیت در شبکه های اجتماعی وجود ندارد. نکته مهم آنجا است که صدور پروانه کسب و نماد اعتماد الکترونیکی به هم وابسته اند. یعنی اگر نماد اعتماد الکترونیکی از سوی مرکز توسعه تجارت الکترونیکی صادر نشود، امکان صدور پروانه هم وجود ندارد.
بنابراین:
اکنون، با توجه به دستورالعمل اعطای نماد، امکان صدور نماد اعتماد الکترونیکی برای فعالیت صنفی در شبکه های اجتماعی وجود ندارد. پس، پروانه کسبی هم نمی تواند برای این دسته از فعالیت ها صادر شود؛ مگر آنکه سایتی به عنوان پشتیبان وجود داشته باشد و برای آن پروانه کسب أخذ شده باشد. در اینجا می توان برای سایت پروانه کسب گرفت و در شبکه های اجتماعی هم به فعالیت پرداخت. البته، آن دسته از شبکه های اجتماعی که بر اساس قوانین جاری، فعالیت آنها ممنوع اعلام نشده باشد.