حق بیمه و اجباری بودن آن

صادق سازگاری

پژوهشگر دوره دکتری حقوق عمومی دانشگاه علامه طباطبایی

حق بیمه و پرداخت آن، مطابق قانون تأمین اجتماعی از جمله حقوق کارگر و تکالیف کارفرما است. این قانون از جمله منابع مهم و اساسی حقوق و تکالیف کارگر و کارفرما می باشد. کارفرما موظف است ماهانه اقدام به پرداخت حق بیمه نماید. در این مقاله صرفاً به بررسی اجباری بودن پرداخت حق بیمه می پردازیم.

تعریف حق بیمه:

حق بیمه در ماده (2) قانون تأمین اجتماعی تعریف شده است. مطابق این ماده حق بیمه عبارت از وجوهی است که برای استفاده از مزایای بیمه به سازمان پرداخت می گردد. بعبارت بهتر، مبلغی که کارفرما از حقوق کارگر کم می کند و سهم خودش را به آن اضافه می نماید و به سازمان پرداخت می کند حق بیمه اطلاق می گردد.

بیمه اجباری و اختیاری:

مطابق قانون مذکور، بیمه شامل دو دسته اجباری و خویش فرما می گردد. اشخاصی که در ازاء دستمزد در شرکت ها و … کار می کنند مشمول بیمه اجباری خواهند بود. در واقع هر شخصی که تحت هر عنوانی دستمزد دریاف می کند از اولین روز باید تحت پوشش بیمه قرار بگیرد. مطابق ماده (148) قانون کار، هر کارفرمایی موظف است کارکنان خود را بیمه نماید. کارفرما می بایست در پایان هر ماه لیست بیمه را به سازمان تأمین اجتماعی ارسال کند. بیمه اختیاری برای اشخاصی است که تحت پوشش هیچ نوع بیمه ای نیستند. در مقالات آتی به این نوع بیمه هم پرداخته خواهد شد.

حق بیمه و اجباری بودن آن:

یکی از موارد بسیار مهم، مسئله تفاهم کارفرما با کارگر در بحث پرداخت حق بیمه است. ممکن است کارگر با کارفرما توافق کند که حق بیمه نمی خواهد. یا ممکن است توافق شود که حق بیمه به خود کارگر پرداخت شود. باید توجه داشت که قواعد مندرج در قانون کار و بیمه تأمین اجتماعی، قواعد آمره هستند. در واقع، برخلاف این مقررات نمی توان توافق کرد.

بنابراین:

اگر بین کارگر و کارفرما اختلاف شود، مراجع حل اختلاف کار چنین توافق هایی را نمی پذیرند. در این صورت، اگر شما اینگونه توافق کرده باشید، در واقع از دو طرف متحمل زیان خواهید شد. از یک طرف، شما مبلغی را تحت عنوان حق بیمه به کارگر داده اید که مستحق آن نبوده است. از طرف دیگر، باید مبلغ حق بیمه و جریمه های احتمالی مربوط به آن را به اداره بیمه پرداخت نمایید.

نتیجتاً:

همانطورکه ملاحظه شد بیمه تأمین اجتماعی، از حقوق اساسی کارگران و از جمله قواعد آمره حوزه حقوق اجتماعی است. در همین راستا و طبیعتاً پرداخت حق بیمه از مهم ترین حقوق کارگر است و به همین دلیل از سوی نهاد های نظارتی رصد می گردد. چرا که تأثیر مستقیم بر روی بازنشستگی کارگر خواهد داشت. بنابراین کارفرمایان، موظف به بیمه کارگران شاغل، در کارگاه خود و پرداخت حق بیمه هستند. توافق بر خلاف این تکلیف تحت هیچ شرایطی پذیرفته نیست. 

پیشنهاد:  

 با توجه به آنچه بیان شد امیدواریم بخوبی اهمیت مسأله روشن شده باشد. چرا که بیمه کارگر و پرداخت حق بیمه از جمله تکالیف و تعهدات کارفرمایان محترم است. در این میان کارگر هیچ مسئولیتی در قبال پرداخت حق بیمه ندارد و این تعهد تماماً بر دوش واحد صنفی است. در صورت عدم پرداخت حق بیمه، کارگر می تواند با مراجعه به نزدیک ترین شعبه شکایت نماید. این شکایت علیه کارفرما صورت خواهد پذیرفت. 

بنابراین:

توصیه می شود که چنین توافق هایی با کارگران انجام نشود. حق بیمه ها صرفاً به اداره بیمه ارسال شود تا با مشکل مواجه نشوید.

از اینکه از سایت ما بازدید کردید سپاسگزاریم. اصناف پلاس، رسانه آموزشی مرکز آموزش و مطالعات حقوقی و اقتصادی اتاق اصناف شهرستان شمیرانات است. همه روزه می توانید با مراجعه به این سایت، از مطالب آموزشی ارائه شده بهره مند شوید.