تبعیت کارگر از کارفرما مهم ترین مؤلفه رابطه کارگری-کارفرمایی است. مبحث انواع تبعیت در رابطه کار در ادامه موضوعات مرتبط با قانون کار و حقوق کارگر و کارفرما است و ذیل این عنوان از آن صحبت می شود. در این خصوص دعوت می کنیم از ویدئو و نوشتار دامنه شمول قانون کار بر کارکنان که بی ربط به موضوع نوشتار و ویدئوی حاضر نمی باشد بازدید فرمایید.
کارگر وقتی مشمول قانون کار خواهد بود که بین او و کارفرما رابطه تبعیت وجود داشته باشد. از این رو برای آشنایی بیشتر با ابعاد موضوع نوشتار حاضر ویدئوی جناب آقای سازگاری، پژوهشگر دوره دکتری حقوق عمومی دانشگاه علامه طباطبایی را مشاهده فرمایید.
اما تبعیت چیست و انواع آن کدامند؟
تبعیت بر دو قسم است. تبعیت حقوقی و تبعیت اقتصادی.
تبعیت حقوقی:
چه زمانی در رابطه کار، تبعیت حقوقی وجود دارد؟ وقتی کارگر در انجام کار، تابع دستورات و دستورالعمل های کارفرما باشد. در اینجا کارفرما شیوه انجام کار را به کارگر ارائه می کند. کارگر تابع کارفرما است و استقلالی ندارد.
علاوه بر شیوه انجام کار:
علاوه بر شیوه انجام کار، عناصر دیگری هم وجود دارد؛ به عنوان مثال، تعیین ساعت کار از سوی کارفرما. نمونه دیگر، تبعیت کارگر از سلسله مراتب کارگاه است. یعنی مشخص می شود که کارگر از چه فرد یا افرادی بصورت مستقیم یا غیرمستقیم دستور می گیرد. به عنوان مثال، صندوق دار شما در رستوران از مدیر حسابداری شما دستور می گیرد. مدیر حسابداری هم مستقیماً از کارفرما دستور می گیرد.
تبعیت اقتصادی:
اما تبعیت اقتصادی به چه معنا است؟ تبعیت اقتصادی یعنی کار مشخص در برابر ما به ازای مشخص در بازه های زمانی معین.
به عنوان مثال:
کارگر هر روز از شنبه تا پنجشنبه از ساعت 8 صبح تا 17 عصر حاضر می شود. شما نیز در پایان ماه، به او حقوق پرداخت می کنید. این رابطه مزدی و تبعیت اقتصادی میان کارگر و کارفرما است.
نقش مباشر در رابطه تبعیت:
اما ممکن است شما برای واحد صنفی خود مباشری را استخدام کنید. این مباشر تمام امور کارگاه از جمله خرید و فروش و پرداخت مزد کارکنان و اعطای مزایا و … را برعهده گرفته است. این فرد در پایان هر ماه یا هر سال، از محل درآمدها، مبالغی را برمی دارد و باقی را به دارنده پروانه کسب می دهد. در اینجا، دارنده پروانه کسب در کارگاه دخل و تصرفی نمی کند. حسب مورد، با جمع شدن باقی شرایط، در اینجا کارگر یا مباشر، استقلال اقتصادی دارد. بنابراین، در اینجا مقررات قانون کار اعمال نخواهد شد.
سخن آخر:
در قالب نوشتار ها و ویدئو های متعددی از انواع حقوق کارگر و کارفرما و هم چنین نوع رابطه این دو بیشتر صحبت خواهیم نمود.